Η πρώτη συνάντηση με ένα μπονσάι μπορεί να μας καταπλήξει αλλά και να μας τρομάξει, ιδιαίτερα όταν έχουμε μπροστά μας ένα δέντρο 50, 100 ή 200 χρόνων. Και για να αποσαφηνίσουμε τον όρο ¨Μπονσάι¨, μιλάμε για ένα δέντρο που μεγαλώνει μέσα σε μικρό δοχείο ή δίσκο με τη χρήση ιδιαίτερων καλλιεργητικών τεχνικών. Πολλά τέτοια δέντρα περνάνε από γενιά σε γενιά και αποτελούν ένα είδος οικογενειακού κειμηλίου όπου οι νεότερες γενιές εκπαιδεύονται στο να διατηρήσουν την ευρωστία του και την απαράμιλλη ομορφιά του.

Το Πεύκο αυτό (Pinus parviflora) είναι 400 ετών και είναι αποτέλεσμα σκληρής δουλειάς 6 γενεών (οικογένεια Yamaki). Αυτό όμως που το κάνει πραγματικά ιδιαίτερο είναι το γεγονός ότι το δέντρο επιβίωσε το 1945 όταν έπεσε η ατομική βόμβα στη Χιροσίμα.

Οι ρίζες της ιδιαίτερης αυτής τεχνικής βρίσκονται στην Ιαπωνία όπου λόγω του πολύ μικρού διαθέσιμου χώρου καλλιέργειας, οι κηποτέχνες στράφηκαν στο να αιχμαλωτίζουν την ουσία μιας φυσικής σύνθεσης μέσα σε ένα μικρό φυτοδοχείο. Μερικές ενδείξεις δείχνουν ότι η τέχνη αυτή μπορεί να γεννήθηκε και στην Κίνα πριν 1500 χρόνια, όμως το αρχαιότερο πειστήριο είναι ένα διάσημο Ιαπωνικό κυλινδρικό χαρτί 700-800 ετών όπου απεικονίζεται ένα μπονσάι σε κεραμικό δοχείο.

Τα 5 βασικά στυλ-μορφές των μπονσάι είναι:

• Τυπικό όρθιο

• Καταρράκτης

• Ημικαταρράκτης

• Πλάγιο

• Άτυπο όρθιο

Κάποια άλλα στυλ που μπορούμε να δημιουργήσουμε είναι τα εξής:

• Δάσος, Άλσος

• Παρασυρόμενο ξύλο

• Ανεμοδαρμένο

• Συστάδα δέντρων

Βασικές αρχές:

• Τοποθετούμε το δέντρο στο 1/3 του πλάτους του δοχείου.

• Το βάθος του δοχείου πρέπει να είναι ίσο με τη διάμετρο του κορμού στη βάση του.

• Το πλάτος του δοχείου πρέπει να είναι ίσο με περίπου τα 2/3 του ύψους του φυτού.

Αν θέλαμε τώρα να ορίσουμε μερικούς βασικούς κανόνες κατά τη δημιουργία ενός μπονσάι, αυτοί είναι οι ακόλουθοι:

• Το κατώτερο κλαδί αναπτύσσεται σε αντίθετη κατεύθυνση από την καμπύλη του δέντρου για λόγους ισορροπίας.

• Τα κλαδιά πρέπει να έχουν μικρότερη διάμετρο από αυτή του κορμού. Κλαδιά με μεγαλύτερη διάμετρο δίνουν την αίσθηση της δυσαναλογίας και πρέπει να αφαιρούνται.
• Το φύλλωμα του δέντρου οφείλει να αποκαλύπτει τον κορμό και την κατασκευή των κλαδιών. Πολύ πυκνό φύλλωμα δεν μας δίνει αυτή τη δυνατότητα, ενώ πολύ αραιό φύλλωμα παραπέμπει σε μη υγιές φυτό.
• Αφαιρούμε όλους τους βλαστούς που εκτείνονται προς το μέρος του θεατή.

• Αφήνουμε πιο πολλούς βλαστούς στο πίσω μέρος για να δημιουργήσουμε την αίσθηση του βάθους στο δέντρο.

Να έχουμε πάντα κατά νου ότι ο κορμός δίνει τον χαρακτήρα του δέντρου, είναι η ψυχή του μπονσάι.

Τα δοχεία-γλάστρες στα οποία καλλιεργούμε τα μπονσάι είναι πολύ σημαντικά όπως κάθε στοιχείο του δέντρου. Δέντρο και γλάστρα πρέπει να ταιριάζουν απόλυτα. Προτιμούμε τα πήλινα σε ουδέτερο χρωματισμό (αποχρώσεις του καφέ) ώστε να μην τραβάει την προσοχή από το δέντρο αλλά να το συμπληρώνει.

Φυτεύουμε δέντρα σε όρθια μορφή ή ομάδα φυτών.                        

 

  Φυτεύουμε δέντρα σε μορφή καταρράκτη ή ημικαταρράκτη.